Auditi i Brendshëm
KARTA E AUDITIMIT TE BRENDSHEM !
SEKTORI I AUDITIMIT TE BRENDSHEM
Drejtor: Adriatik CARKA
Karta e Auditimit te Brendshem, e cila hartohet ne zbatim te ligjit nr.114/2015 date 22.10.2015 “Auditimi i Brendshem ne sektorin publik” dhe Urdherit te Ministrit te Financave nr.100 date 25.10.2016 “Miratimi i Manualit te Auditimit te Brendshem ne sektorin publik” i ndryshuar, eshte dokumenti qe pershkruan qellimin, autoritetin dhe pergjegjesite e auditimit te brendshem te percaktuara ne standartet nderkombetare per praktikat profesionale te kesaj veprimtarie. Karta formalizon dhe perforcon pozicionin e veprimtarise se auditimit te brendshem si njësi(sektor) , brenda Bashkisë Kucove autorizon drejtuesin dhe stafin e njesise se auditimit, te kene te drejten dhe perdorim te pakufizuar mbi cdo dokument e informacion zyrtar, prona dhe personel, te cilat kane lidhje me performancen e angazhimit, si dhe percakton objektin e veprimtarive dhe specifikon qellimin e aktiviteteve te auditimit te brendshem. Ky dokument luan rol te rendesishem ne permbushjen e objektivave te veprimtarise audituese.
– Statusi Organizativ
Struktuara dhe organizimi i Njësisë se Auditimit te Brendshem miratohet me Urdher te Kryetarit te Bashkisë si pjese perberese e struktures administrative te Bashkisë Kucove. Kjo njesi eshte organizuar si sektor ne varesi te drejtperdrejt organizative dhe funksionale nga Kryetari i Bashkise dhe ka ne perberje 3 punonjes te strukturuar : 1 Pergjegjes i sektorit dhe 2 auditues te brendshem.
Per veprimtarine e saj, planifikimin e angazhimeve te auditimit, gjetjet e rekomandimet e dhena, ky Sektor raporton direkt te Kryetari i Bashkise, i cili eshte niveli me i larte i drejtimit ne njesite qe auditohen.
Punonjesit e Sektorit te Auditimit te Brendshem nuk angazhohen ne detyra te tjera brenda bashkise, te cilat nuk lidhen me funksionimin e auditimit te brendshem, pasi nuk jane pjese e strukturave operacionale te bashkise Kucove.
– Qellimi
Kryerja e nje veprimtarie te pavarur auditimi, per te dhene siguri objektive menaxhimit dhe keshilluar drejtimin, per perdorimin efektiv te burimeve, duke ndihmuar ne menyre sistematike dhe te programuar ne permiresimin e efiçences e efektivitetit, menaxhimit te riskut, ne proceset e kontrollit dhe te qeverisjes se bashkise Kucove.
– Misioni
Sektori i Auditimit te Brendshem, ka per mision te jape siguri te arsyeshme menaxhimit te larte te bashkise Kucove, si dhe te ofroje keshilla per permiresimin e veprimtarise ne drejtim te arritjes se objektivave dhe efektivitetit te sistemit te kontrollit te brendshem ne kete bashki e njesite e saj te varesise
Ky mision do te realizohet nepermjet vleresimit objektiv, opinioneve apo perfundimeve te pavarura ne lidhje me pershtatshmerine, efektivitetin e sistemeve, strukturave, vendimeve, procedurave e kontrolleve, si dhe mbeshtetjen e bashkise ne menaxhimin e sistemit financiar e kontrollin, duke u fokusuar kryesisht ne identifikimin, vleresimin dhe menaxhimin e riskut nga Kryetari i Bashkise.
– Objekti dhe Veprimtaria
Kryerja e auditimit te brendshem ne te gjitha drejtorite dhe sektoret e Bashkisë Kucove dhe njesite e saj te varesise, per te gjitha strukturat, programet, veprimtarite dhe proçeset, shoqëritë tregtare, organizatat jofitimprurëse dhe autoritetet e përbashkëta, të cilat zotërohen, kontrollohen, financohen ose garantohen financiarisht nga Bashkia Kucove.
Veprimtaria e auditimit te brendshem ne bashkine Kucove, do te kryhet bazuar ne aktet ligjore e nenligjore :
- Aktet ligjore e nenligjore te Veteqeverisjes Vendore ;
- Aktet ligjore e nenligjore te Auditimit te Brendshem ne sektorin publik :
- Ligji nr.114/2015 dt.22.10.2015 “Auditimi i Brendshem ne sektorin publik”
- Urdheri i Ministrit te Financave nr.100 dt.26.10.2016 “Miratimi i M.A.B “
- Urdheri i Ministrit te Financave nr,86 dt.10.12.2015 “Miratimi i Kodit te Etikes”
- VKM nr.83 dt.3.02.2016 “Krijimi i Njesive te A.B ne sektorin publik”
- VKm nr.160 dt 2.03.2016 “Funksionimi, kompetencat, perberja e Komitetit te Auditit te brendshem ne sektorin publik.
- Aktet specifike per cdo fushe/sistemi te auditimit te brendshem
- Aktet vendimarrese e urdheruese te bashkise Kucove.
Objektivi i veprimtarise se Sektorit te Auditimit te Brendshem eshte te percaktoje nëse sistemi i Bashkisë Kucove për proçeset e menaxhimit të rrezikut, kontrollit dhe qeverisjes te hartuara dhe paraqitura nga menaxhimi, jane adekuate dhe funksionojne në atë mënyrë që garanton se:
– Risqet identifikohen dhe menaxhohen në mënyrën e duhur
- Bashkepunimi e ndërveprimi me njesite e drejtimin behet sipas nevojës dhe me efektivitet;
- Informacioni thelbësor financiar, menaxherial dhe operacional është i saktë, i besueshëm dhe në kohë.
- Veprimet e punonjësve janë në përputhje me politikat, standartet, proçedurat dhe ligjet e rregulloret e zbatueshme.
- Burimet sigurohen me ekonomicitet, përdoren me efiçencë dhe mbrohen në mënyrë adekuate.
- Realizohen programet, planet dhe objektivat.
- Cilësia dhe përmirësimi i vazhdueshëm janë integruar në proçesin e auditimit të brendshëm.
- Çështjet e rëndësishme legjislative ose rregullatore që kanë ndikim në veprimtarine e auditimit te brendshem, janë pranuar dhe adresuar siç duhet.
– Pergjegjshmeria
Pergjegjesi i Sektorit te Auditimit te Brendshem në përmbushjen e detyrave të veta, është
përgjegjës përpara menaxhimit që :
- Të japë vlerësime vjetore per Kryetarin e Bashkisë, mbi përshtatshmërinë dhe efektivitetin e kontrollit të brendshëm dhe menaxhimit të risqeve te rendesishem, dhe për objektin e dokumentuar të punës audituese.
- Të raportojë rregullisht për dobësitë thelbësore të identifikuara nga auditimi, së bashku me rekomandime për përmirësimin e mjedisit të kontrollit të brendshëm.
- Të informojë periodikisht menaxhimin e lartë (Kryetarin e Bashkise) e Drejtorine e Harmonizimit te Auditimit te Brendshem(Ministria e Financave) mbi gjendjen dhe rezultatet e planit vjetor të auditimit dhe mjaftueshmërinë e burimeve të Sektorit te Auditimit te Brendshem.
- Te raportoje per rezultatet e sherbimit keshellimor dhe konsulences per menaxhimin e larte, si nje nga detyrat e tij te ngarkuara me ligj.
- Të koordinojë dhe mbikëqyrë funksionet e tjera të kontrollit dhe ato monitoruese (menaxhimin e riskut, përputhshmërinë, sigurinë, ligjshmërinë, etikën, mjedisin, auditimin e jashtëm).
– Pergjegjesia :
Përgjegjësi i Sektorit te Auditimit te Brendshem, ka keto pergjegjesi :
- Hartimin e planeve vjetore dhe strategjike për veprimtarinë e Auditimit të Brendshëm ne strukturat e Bashkisë Kucove;
- Hartimin e planit vjetor elastik për auditimin e brendshëm, bazuar ne metodologjinë e vleresimit te riskut, duke perfshire risqet e kontrollit te brendshem te sugjeruara nga menaxhimi, dhe te paraqese keto plane per miratim Kryetarit të Bashkisë.
- Zbatimi i planit vjetor të auditimit siç është miratuar, dhe realizimi i auditimit shtese të kërkuar nga menaxhimi, i miratuar paraprakisht nga Kryetari e Bashkisë Kucove dhe detyrimisht i percjelle per informim ne D.H/A.B(Min.Financave);
- Përgatitjen e raporteve vjetore dhe periodike te veprimtarise se Sektorit te Auditimit te Brendshem, e ti dergoje per miratim te Kryetari i Bashkise, e per vleresim ne D.H/A.B(Min.Financave);
- Angazhimin per te mundesuar nje staf auditues me nivel profesional dhe me njohuri të mjaftueshme, aftësi, përvojë dhe çertifikime profesionale në përmbushje me kërkesat e kësaj Karte.
- Ndertimin e programit te sigurimit të cilësisë me anë të së cilit sigurohet funksionimi i veprimtarisë audituese.
- Kryerjen e shërbimit te konsulences përtej shërbimeve të Auditimit të Brendshëm për dhënien e sigurisë dhe te asistoje menaxhimin në arritjen e objektivave.
- Te identifikoje, vleresoje ose testoje proçeset dhe operacionet e reja ose ato te sapo ndryshuara si dhe proçeset dhe sistemet qe lidhen me zhvillimin, implementimin ose zgjerimin e tyre.
- Ti konsideroje fushat e mbuluara nga Auditimi i Jashtem, me qellim qe te garantoje mbulimin sa me optimal me auditim te fushave te tjera, me nje kosto te arsyeshme.
- Lëshimi i raporteve periodike për Kryetarin e Bashkisë ku të jepen të përmbledhura rezultatet e veprimtarisë së auditimit dhe tendencat e lindura dhe praktikat e suksesshme në Auditimin e Brendshëm.
Auditet e brendshëm
- Kryerja e angazhimeve të Auditimit të Brendshëm ne perputhje me udhëzimet dhe metodologjine te miratuara nga Drejtoria e Harmonizimit për Auditimin e Brendshëm dhe Ministri i Financave, me qëllim vlerësimin nëse, sistemet e menaxhimit financiar dhe kontrollit si dhe performanca e njësisë së audituar, janë transparente dhe në përputhje me normat e ligjshmërisë, rregullshmërisë, dobisë, frytshmërisë dhe kursimit.
- Tё kryejnё auditime nё mёnyrё tё pavarur, nga pikёpamja profesionale, duke u udhёhequr nga interesi publik, pёr tё forcuar besimin nё ndershmёrinё, paanёsinё dhe efektivitetin e shёrbimit.
- Tё mos bёjnё publike asnjё tё dhёnё, fakt apo rast tё gjetur gjatё kryerjes sё auditimit apo tё lidhur me tё, si dhe tё ruajnё dokumentet pёr çdo veprimtari auditimi tё kryer, bazuar nё detyrimet qё rrjedhin nga ligjet nё fuqi pёr tё drejtat e pёrdorimit dhe tё arkivimit tё informacionit zyrtar.
- Kryerja e shërbimeve te konsulences, përtej shërbimeve të Auditimit të Brendshëm për dhënien e sigurisë dhe të asistojë menaxhimin në arritjen e objektivave.
- T’i njoftoje menjehere Pergjegjesit tё Sektorit tё Auditimit dhe, nёpёrmjet tij Kryetarit te Bashkise, cdo veprim tё kundёrligjshem,i cili dёmton rёndё interesat e subjektit dhe/ose eshte i arsyetuar i tille qe pёrbёn vepёr penale.
- Te identifikojne, vleresojne ose testojne proçeset dhe operacionet e reja ose ato te sapo ndryshuara si dhe proçeset dhe sistemet qe lidhen me zhvillimin, implementimin ose zgjerimin e tyre.
- Pavaresia:
Punonjesit e Auditimit te Brendshem kane pavaresi funksionale dhe organizative. Pavarësia Funksionale nënkupton se strukturat e auditimit janë të pavarura në planifikimin, kryerjen dhe raportimin e rezultateve të auditimit nga subjekti që auditohet.
- Pavarësia Organizative brenda njësisë nënkupton që inspektoret e auditimit raportojne te Pergjegjesi i Sektorit te Auditimit te Brendshem dhe nepermjet tij, raportohet drejperdrejt te Kryetari i Bashkisë. Ata nuk mund të angazhohen në detyra të tjera brenda njësisë të cilat nuk lidhen me funksionimin e Auditimit të Brendshëm.
Njësia e Auditimit te Brendshem është pjesë e strukturave të menaxhimit dhe jo e strukturave operacionale të Bashkisë Kucove.
Audituesit e Brendshëm duhet te mbajne qendrim te paanshem dhe ti shmangen konfliktit te interesit.
– Autoriteti
Pergjegjesi i Sektorit dhe stafi i auditimit jane te autorizuar :
- Të kenë akses të pakufizuar tek të gjitha funksionet, regjistrat, pronat dhe stafi.
- Të shpërndajë burimet, të vendosë frekuencat, të përzgjedhë temat, të përcaktojë objektin e punës dhe të aplikojë teknikat e kërkuara për të realizuar objektivat e auditimit.
- Tё ushtrojnё nё mёnyrё tё pavarur funksionin e auditimit, pa lёnё hapёsirё pёr ndёrhyrje nga kolegёt, mbikёqyrёsit, drejtuesit e njёsisё sё auditimit apo pala e audituar, me pёrjashtim tё marrёdhёnieve tё ndёrsjella tё kёshillimit.
- Tё kёrkojnё tё gjitha tё dhёnat me karakter teknik, ekonomik e financiar dhe tё drejtimit pёr subjektin qё auditohet, duke marrё pёrsipёr ruajtjen e fshehtёsisё sё tyre, sipas legjislacionit nё fuqi.
- Tё marrin nga punonjёsit e subjektit tё audituar, pёr rastet qё gjykohet e nevojshme, shpjegime, deklarata dhe fotokopje tё dokumenteve, nё tё cilat drejtuesi i subjektit tё audituar ka vёnё shёnimin “e njёjtё me origjinalin”, si dhe materiale tё transportueshme, nё formё elektronike, qё kanё lidhje me auditimin e brendshёm tё subjektit.
- T’i paraqesin kërkesën drejtuesit tё njёsisё sё auditimit për heqjen dorё nga njё veprimtari auditimi, kur çmojnё se pёr shkaqe tё argumentuara cenohen besueshmёria dhe cilёsia e auditimit.
- T’i ofrohet asistenca dhe bashkepunimi i nevojshem nga personeli i njesise qe auditohet,si dhe sherbime te tjera te specializuara nga brenda ose jashte subjektit qe auditohet
- Audituesit e brendshem zbatojne parimet e ligjshmerise, pavarsise, paanesise dhe fshehtesise. Audituesit ne çdo kohe pasqyrojne integritet moral dhe profesional dhe respektojne Kodin e Etikes.
– Kufizimet
Pergjegjesi i Sektorit dhe stafi i auditimit nuk jane te autorizuar :
- Te kryejne detyra operacionale brenda Bashkisë Kucove, apo në institucionet e vartësisë..
- Te jene te zgjedhur ne strukturat drejtuese te partive politike.
- Te ushtrojne çdo veprimtari ose pune tjeter me pagese, ose te kene perfitime te tjera, te natyrave dhe formave qe i bejne te jene ne konflikt interesash me ushtrimin e auditimit.
- Të krijojnë ose miratojnë transaksione të llogarisë që janë jashtë Njësisë së Auditimit të Brendshëm.
- Të drejtojnë veprimtaritë e punonjësve që nuk janë punësuar nga njesia e Auditimit të Brendshëm, përveçse kur këta punonjës janë caktuar në grupet e auditimit sipas nevojës, ose në ndonjë mënyrë tjetër për të ndihmuar Audituesit e Brendshëm.
– Standartet
Sektori i Auditimit te Brendshem ne bashkine Kucove duhet te zbatoje kriteret e percaktuara ne ligjin nr.114/2015 date 22.10.2015 “Per Auditimin e Brendshem ne sektorin publik”, te ushtroje veprimtarine e vet ne perputhje me “Manualin e Auditimit te Brendshem ne sektorin publik” miratuar me Urdherin e Ministrit te Financave nr.100 date 26.10.2016, te permbushe standardet e auditimit sipas Standarteve Nderkombetare “Per praktikat profesionale te auditimit te brendshem te Institutit te Audituesve te Brendshem” si dhe ne perditesim te akteve qe percjell Drejtoria e Harmonizimit te Auditimit te Brendshem ne Ministrine e Financave dhe Ekonomise.